Elektrik Yangını Nasıl Çıkar? Nasıl Önlenir?

Elektrik yangınları, evler ve iş yerleri başta olmak üzere birçok binada meydana gelebilir. Peki elektrik yangınları nasıl çıkar ve bu tehlikeli duruma nasıl müdahale edilir? Elektrik yangınında ne kullanılır ve hangi maddelerden uzak durulmalıdır? Elektrik kaynaklı yangınlarla ilgili tüm bu soruların cevapları, içeriğimizde sizleri bekliyor.

Elektrik Yangınları Nasıl Çıkar?

Elektrik yangınları, genelde tesisat sorunlarından veya cihazlardaki çeşitli arızalardan dolayı çıkar. Binanın elektrik sisteminin kurulumunda yapılan hatalar da bu tür yangınlara sebep olabilir. Elektrik yangının diğer çıkış nedenleri ayrıntılı olarak şu şekilde sıralanabilir:

• Kısa Devreler: Bu tür durumlar, elektrik devresindeki iki iletkenin doğrudan teması sonucu meydana gelir. Birbiriyle temas eden iletkenler, yüksek akım oluşturur. Yüksek akım nedeniyle oluşan aşırı ısınma ve kıvılcım elektrik yangınlarına yol açabilir.
• Aşırı Yüklenme: Aşırı ısınma sorunu, yalnızca kısa devre kaynaklı değildir. Devre taşıyabileceğinden daha fazla yüke maruz kaldığında da aşırı yükleme sorunu tetiklenebilir. Bu durumun başlıca meydana gelme sebebi, çok sayıda cihazın aynı prizde veya uzatma kablosunda çalıştırılmasıdır. 
• Yanlış Kablo Kullanımı: Her kablonun taşıyabileceği akım kapasitesi bellidir ve bu durum kalınlıktan kolayca anlaşılabilir. Akım taşıma kapasitesi yüksek kablolar, düşük olanlardan genelde daha kalındır. Eğer bir iş için uygun olmayan kalınlıkta kablo kullanılırsa, yüksek akım dolayısıyla aşırı ısınma sorunu tetiklenip yangın çıkabilir.
• Topraklama Sorunları: Topraklama yapmanın mantığı son derece basittir. Kahverengi kablo aracılığıyla sistemdeki fazla akım güvenli biçimde toprağa yönlendirilir. Ancak yetersiz veya hatalı topraklama elektrik kaçaklarına, hatta yangına yol açabilir.
• Bakım Hataları: Binalardaki elektrik tesisatı, zamanla eskiyebilir ve aşınabilir. Sisteme düzenli bakım yapılmadığı takdirde yıpranan kısımlardan kaynaklı elektrik yangını ihtimali yükselebilir.

Elektrik Yangınları Nasıl Söndürülür?

Elektrik yangınları; yanık kokusu, kıvılcım, devre kesicinin sürekli atması gibi durumlarla varlığını belli edebilir. E tipi olarak sınıflandırılan bu tür yangınları söndürürken sırasıyla şu aşamalar uygulanabilir:

1. Güvenlik Önlemlerinin Alınması:

Yangın durumunda ilk yapılması gereken, alevlere müdahale yerine bina içerisinde bulunan insanların güvenliğinin sağlanmasıdır. Yangın alanı hemen terk edilmeli ve tahliye gerçekleştirilmelidir. Eğer güvenli bir biçimde yapılabiliyorsa, sigorta kutusu aracılığıyla elektrik akımı kesilmelidir. 

2. Doğru Tipte Yangın Söndürücünün Kullanımı:

İkinci adımda, doğru tipte yangın söndürücü ile alevler kontrol altına alınmaya başlanabilir. Elektrik yangınlarına müdahale için C sınıfı yangın söndürücüler kullanılmalıdır. Söndürücüyü kullanmak için önce güvenlik pimi çıkarılmalı ve püskürtme ucu yangın kaynağına yönlendirilmelidir. Ardından süpürme hareketi ile alevlere müdahale edilebilir. 

3. Profesyonel Yardım Almak:

Yangın söndürücü yoksa veya alevler hızla büyüme eğilimindeyse, bireysel müdahale yerine profesyonellerden yardım almak gerekir. Yani hemen itfaiyeye haber verilmelidir. İtfaiye ekipleri gelene kadarsa güvenli mesafede beklemek akıllıcadır.

4. Yangın Sonrası Kontrol:

Yangın söndürüldükten sonra etraf dikkatlice kontrol edilmeli ve herhangi sıcaklık, duman belirtisi olup olmadığı gözlemlenmelidir. Sürecin son aşamasında ayrıca yangın sonrasında elektrik tesisatını bir profesyonele kontrol ettirmekte fayda vardır. Böylece aynı riskin tekrarlanmasının önüne geçilebilir.

Elektrik Yangınlarında Hangi Tür Yangın Söndürücüler Kullanılır?

Elektrik yangınında ne kullanılır sorusunun cevabı, C tipi söndürücülerdir. Bu sınıfa dahil olan söndürücü çeşitlerini üç başlık altında sıralayabilmek mümkündür.

Kuru Kimyasal Toz Söndürücüler

C sınıfı kuru kimyasal toz söndürücüler, elektrik yangınlarına müdahale için en ideal çözümlerdir. Söz konusu söndürücüler, amonyum sülfat ve potasyum bikarbonat gibi maddeler içerir. Kullanımları esnasında içerdiği maddeler yangını tamamen kaplar. Böylece oksijenle reaksiyona girmesi engellenen alevler etkili biçimde söndürülebilir.

Kuru kimyasal içerikli söndürücüler, elektrikli cihazların ve tesisatın üzerine doğrudan püskürtülebilir. Etkili müdahale için yangın anında söndürücünün kaynağa doğru dikkatlice yönlendirilmesi gerekir.

Karbondioksit Söndürücüler

Elektrik yangınlarının söndürülmesi için ideal seçenekler arasında karbondioksit (CO₂) söndürücüler de bulunur. Bu türdeki söndürücüler, uygulama aşamasında oksijeni uzaklaştırarak alevleri boğar. Üstelik tıpkı bir önceki seçenek gibi kullanımları son derece güvenlidir. Karbondioksit söndürücüler, alevler üzerine doğrudan püskürtülerek kullanılır. En önemli avantajları ise yangının ardından kalıntı bırakmamalarıdır.

Temiz Ajanlı Söndürücüler

Temiz ajanlı söndürücüler, Halon alternatifi temiz gaz karışımı içerir. Söz konusu söndürücü türü, özellikle yüksek değere sahip elektrikli veya elektronik cihazların bulunduğu alanlarda yangına müdahale için tercih edilir. Tıpkı karbondioksit içerikli türdeşleri gibi, temiz ajanlı söndürücüler de kalıntı bırakmaz ve cihazlara zarar vermez.

Elektrik Kaynaklı Yangınları Söndürmek İçin Ne Kullanılmaz?

Elektrik yangınlarında ne kullanılmaz sorusuna verilebilecek cevaplar şunlardır:

1. Su: Elektrik yangınlarına müdahale esnasında asla kullanılmamalıdır. Çünkü su, elektrik akımını iletir. Dahası alevlerin sönmek yerine daha da güçlenmesine yol açabilir.
2. Halon Gazlı Söndürücüler: Halon gazları, temelde elektrik yangınlarını söndürmek için oldukça idealdir. Ancak bu sınıftaki gazlar, ciddi oranda çevreye zarar verme potansiyeline sahiptir. Bu nedenle Halon yerine alternatifi konumundaki temiz gaz içerikleri tercih edilir.
3. Yanıcı Kimyasallar: Benzin, alkol vb. yanıcı kimyasallar, yangın esnasındaki panikle su zannedilerek alevlere müdahale için kullanılabilir. Fakat bu türdeki bir hata, yangının daha geniş alana yayılmasını çabuklaştırabilir. Benzer şekilde alev üretebilecek maddeler ve eşyalarla elektrik yangınına müdahaleden de kaçınılmalıdır.
4. Yanlış Türde Kuru Kimyasallar: A, B ve D sınıfı yangınlar için tasarlanan kuru kimyasal söndürücüler, elektrik kaynaklı olaylar için uygun çözümler değildir. Kullanımları, yangının söndürülmesini geciktirebilir ve alevlerin kontrol altına alınmasını güçleştirebilir.